30 хүрээгүй залуус архинд донтох эмгэгийн эцсийн шатанд орж байна

УГТЭ: Мэдрэлийн мэс заслын тасаг Олон улсын “Вирту” сангийн эмч нартай хамтран 120 орчим хүнд тархи, нуруу нугасны нарийн мэргэжлийн үзлэг, оношилгоо хийлээ АН-аас сонгуулийн үеэр гарсан зөрчлийн талаар мэдээлэл хийлээ Үерийн эрсдэлээс сэргийлж, Дунд голын лаг хагшаасыг цэвэрлэн үерийн даланг өргөтгөж, хүчитгэнэ Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсын Ерөнхийлөгч Ш.Мирзиёев нар албан ёсны хэлэлцээ хийлээ Гадаад улсад байгаа санал өгөхөөр бүртгүүлсэн иргэдийн 73.2 хувь нь сонгуульд оролцжээ Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх, гэргий Л.Болорцэцэг нарыг албан ёсоор угтан авлаа Цагааннуур боомтыг бүрэн шинэчлэхэд 85 тэрбум төгрөг зарцуулна Гамшгаас хамгаалах өндөржүүлсэн бэлэн байдлын зэрэгт шилжүүллээ Монгол Улсын Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүхийн Бүгд Найрамдах Узбекистан Улсад хийх төрийн айлчлал эхэллээ Ерөнхийлөгч У.Хүрэлсүх Узбекистан улсад айлчилж байна Энхтайваны гүүрний доор үл буцах хаалттай ус зайлуулах шугам хоолой тавина Үерийн далан халих эрсдэлээс сэргийлж Дунд голын төгсгөлд зөвшөөрөлгүй барьсан түр замыг сэтэлжээ Алба хаагчид 42 гэрийг нүүлгэн шилжүүлж, нийтийн эзэмшлийн 4591.1 м2 талбайд ариутгал хийлээ АНУ-ын Нью мексико мужид гарсан ой, хээрийн түймрийн улмаас онц байдал зарлалаа Сэлбэ голын голдирлыг тэлж, түшиц хана барих ажлыг эхлүүллээ

АУ-ны доктор Б.Пүрэвжаргал монголчуудын архины хэрэглээ, архинд донтох эмгэг үүсгэж буй шалтгааны талаар ийн ярьжээ.

Тэрбээр, "Монголчууд олон зуун жилийн турш айраг, нэрмэл архи зэрэг бага градустай этанолийн агууламжтай согтууруулах ундааг идээний дээж хэмээн хэрэглэж ирсэн онцлогтой. Гэтэл одоогийн цагаан архи гэж нэрлээд байгаа 38 градус, түүнээс өндөр градусын архийг 1960-аад оноош хойш идээний дээж хэмээн буруу нэрлэж ихээр хэрэглэх болсон. Өөрөөр хэлбэл монголчууд генийн хувьд олон зуун жил бага градустай архи хэрэглэдэг, архи задлах фермент нь бага учраас одоогийн өндөр градустай архийг монгол хүний бие хүлээн авахгүй, архи задлах чадвар сул байдагтай холбоотойгоор өнөөх дутуу задралын ацетилальдегид хэмээх хор уураг тархинд сөргөөр нөлөөлдөг. Тодруулбал, элгэнд байдаг архи задалдаг альдегиддегидрогеназа гэх фермент Монгол хүнд бага байна.

1960-1989 оны хооронд өндөр градустай цагаан архи хэрэглэж байсан боловч нийгэм, эдийн засаг нь тогтвортой, хүн бүр ажилтай, нийгмийн хамгаалал хяналт өндөр байсантай холбоотой хүмүүс хэтрүүлэн хэрэглэх байдал харьцангуй бага байсан. Үргэлжилсэн уулт байхгүй учраас тухайн үед хэтрүүлж хэрэглэсэн хоруу чанар байсан ч уураг тархинд байнгын давталттай, тархины эд эсийг гэмтээх нь бага байв. Тиймээс архинд донтох эмгэгийн үе шат ахих нь олон жил буюу 10, 10 жилээр үргэлжилдэг байсан.

Харин сүүлийн жилүүдэд дөнгөж 25 настай залуухан хүн архинд донтох эмгэгийн эцсийн шатандаа орж байна. Энэ нь ажилгүйдэл, нийгмийн байдал өөрчлөгдсөнтэй холбоотой. Мөн эцэг эх асран хамгаалагчийн хараа хяналт суларсан. Ихэвчлэн хувиараа ажил эрхэлдэг хүмүүс үргэлжилсэн уулт ихтэй болсон. Нэг уухаараа 3-5 хоног дараалан уудаг, 7 хоног бүр тогтмол уух болсон. Элгэнд байдаг архи задлах фермент угаасаа бага учраас хэтрүүлэн хэрэглэх үед элгэнд дутуу задарсан хортой нэгдэл уураг тархины лимфд маш хүчтэйгээр нөлөөлж донтолт үүсгэж байна.

Өсвөр үеийнхэн, залуучуудын архинд донтох байдал хурдацтай, үе шат ахих нь түргэн буюу 5.5 жилийн давтамжтай, 30 нас хүрээгүй эцсийн шатандаа орж байна.

Эцсийн шатанд орсон үед уураг тархи эсийн хэмжээнд ноцтой өөрчлөлтөд ордог учраас мэргэжлийн эмч, эмнэлгийн байгууллагат зайлшгүй хандаж эмчлүүлэх шаардлагатай" гэжээ.

Анхаар! Уншигчдын бичсэн сэтгэгдэлд https://garts.mn хариуцлага хүлээхгүй болно. Манай сайт ХХЗХ-ны журмын дагуу зүй зохисгүй зарим үг, хэллэгийг хязгаарласан тул Та сэтгэгдэл бичихдээ бусдын эрх ашгийг хүндэтгэн үзнэ үү.