Хүн төрөлхтөн 19-р зууны сүүлчээс ижил хүйсийн бэлгийн чиг баримжааг судалж эхэлсэн ба ихэнх эрдэмтэд “Гомосексуал байна гэдэг бол өвчин” гэж үзэж байсан. Гэтэл өнөөдөр бол 21-р зуун. Өвчин гэж эндүүрч, өвчтөнүүд гэж андуурч байсан үеэс хойш бүхэл бүтэн 2 зуун улирчээ. Ижил хүйстнүүд бие махбодийн хувьд ч эрүүл, оюун санааны хувьд ч саруул. Хэн ч үүнтэй маргахгүй. Гэсэн ч бидний харах өнцөг, харилцаа хандлага урьдын хэвээр байгаа бөгөөд бүр ч дордсон байж болох юм. Учир юу гэвэл Монголчуудын дийлэнх нь ижил хүйстнүүдийг үндэсний соёл уламжлалаа эвдэж, харь орны нөлөөлөл, гаж үзэгдэлд автаж буй хэмээн үздэг. Угтаа бэлгийн чиг баримжаа гэдэг бол хэн нэгнийг даган дуурайж, дагалдан баясдаг зүйл огтхон ч биш. Энэ бол ижил хүйсийн хүмүүс бие биедээ татагдаж, хайрлаж, дурлаж хамт байхыг хэлдэг. Үүнд ямар нэгэн гадны соёл, гаж үзэлдэл, шашны урсгал, шахалт шаардлага нөлөөгүй. Зуун хувь өөрсдийнх нь мэдрэмж, хүсэл сонирхол илрэн гарч, эргээд түүнийгээ илэрхийлж буй хэрэг юм.
Ардчилсан гэх тодотголтой манай улс анх удаа ЛГБТ хүмүүсийн эрх ашгийг хамгаалсан хуулийн заалтыг одоогоос таван жилийн өмнө баталсан. Уг хуульд “Гомофоби буюу үзэн ядах гэмт хэргийг гэмт хэрэгт тооцох тухай” заалтыг тусгажээ. Хэрвээ хэн нэгнийг бусдаас өөр, олонхоос онцгой байсных нь төлөө харц болон хандлагаараа ялгаварлан гадуурхаж, ялгаатай харьцдаг бол таныг энэ хуулийн эсрэг байр суурьтай байна хэмээн үзэж болох юм. Мөн дээрх заалтыг үл тоож, үг үйлдэлдээ хяналт тавиагүй тохиолдолд таныг ёс суртахууны хувьд доголдолтой гэдгийг та өөрөө баталж буй хэрэг юм.
Бид зөвхөн эсрэг хүйсийн хүмүүсээ л хайрладаг гэж үү? Мэдээж үгүй. Тэгвэл ижил хүйсийн хүнээ хайрлах нь тийм ичмээр зүйл гэж үү? Бас л үгүй. Хэдий би эмэгтэй ч гэлээ ээждээ, эгчдээ, эмээдээ гээд эргэн тойрныхоо эмэгтэйчүүдэд хайртай. Тэд ч бас надад хайртай. Энэ бол ижил хүйстэй хүмүүс нэг нэгнээ хайрлаж энэрч, хамт байхыг эрмэлзэж буйгын нэг тод жишээ мөнөөсөө мөн.
А.Сүрлэгмаа